Γράφει ο Ευθύμης
Η πορεία του Παναθηναϊκού στη σεζόν αποτελεί έναν συνδυασμό αποφασιστικότητας και αφοσίωσης προς την αρχή της συνεχούς βελτίωσης υπό τις οδηγίες του Εργκίν Αταμάν. Με τους παίκτες που αποτελούν τον πυρήνα της ομάδας να επιδεικνύουν υψηλά επίπεδα απόδοσης τόσο στην επίθεση όσο και στην άμυνα, ο Παναθηναϊκός διαβαίνει το δρόμο στοχεύοντας στην κορυφή της Ευρωλίγκας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη του Παναθηναϊκού ως ένας από τους διεκδικητές της Ευρωλίγκας έχει προκύψει ως αποτέλεσμα υψηλού επιπέδου προπονητικής καθοδήγησης, διαρκούς προσπάθειας των παικτών για υψηλή απόδοση και αμέριστης στήριξης του κόσμου που έχει ξαναμετατρέψει το ΟΑΚΑ στην πιο καυτή έδρα της Ευρώπης. Ας δούμε την ομάδα αναλυτικά.
Επίθεση
Ο Παναθηναϊκός αποτελεί μια από τις κορυφαίες ομάδες στη διοργάνωση χάρη στις εξαιρετικές επιδόσεις του στο μισό γήπεδο. Στις σετ καταστάσεις, η ομάδα κυριαρχεί, ιδιαίτερα στο Pick & Roll με τους χειριστές κυριολεκτικά να εκτελούν τον αντίπαλο. Το mid-range του Ναν είναι απλά θανατηφόρο, ενώ ο Γκραντ είναι «κομπιούτερ» διαβάζοντας τα δεδομένα στο παρκέ και καταφέρνοντας να βρει όλες τις πάσες. Αυτό όμως που κεφαλαιοποιεί η επίθεση του Παναθηναϊκού είναι η παρουσία του Κώστα Σλούκα και η elite ικανότητα του σε δημιουργία και εκτέλεση. Ειδικά η ικανότητά του να μετακινεί την αντίπαλη άμυνα μεταφέροντας τη μπάλα από τη δυνατή στην αδύνατη πλευρά και ταυτόχρονα να διαβάζει όλα τα κοψίματα των συμπαικτών του προς το καλάθι έχει κάνει την επίθεση του Παναθηναϊκού πολυδιάστατη.
Αξίζει όμως να τονιστούν και οι hands-off δράσεις που τρέχει ο Παναθηναϊκός με τον Γκριγκόνις να κάνει θραύση, εκμεταλλευόμενος τόσο την ατομική του ικανότητα στην όλη διαδικασία του σουτ (shot selection, τοποθέτηση ποδιών και σώματος, καμπύλη του σουτ) όσο και το πλαίσιο της επίθεσης που παράγει υποδειγματικά σουτ. Η επιθετική στρατηγική του Αταμάν του προσφέρει το κατάλληλο spacing για να λάμψει. Εκτιμώ ότι η απόδοσή του δεν έχει πιάσει το 100%. Αυτό θα συμβεί όταν ο Λεσόρτ διαβάσει σωστά και γρήγορα την αντίπαλη άμυνα στα double teams που του κάνουν (δεξιότητα που προσπαθεί να καλλιεργήσει) και πασάρει γρήγορα προς τα έξω. Ο Γάλλος αυτή τη στιγμή καλύπτει σχεδόν μόνος του τη θέση του center και μέσα από τον πολυσχιδή του ρόλο δίνει άλλη δυναμική στην επίθεση της ομάδας. Θέλω να αναφερθώ και σε ένα play που ο Αταμάν προσπαθεί να ενσωματώσει στην ομάδα: είτε ο Γκραντ είτε ο Καλαϊτζάκης πηγαίνουν στο low post και ξεκινάνε την επίθεση της ομάδας από εκεί στοχεύοντας στη δημιουργία ενός ελεύθερου τριπόντου από την κορυφή. Η επίθεση της ομάδας στο μισό γήπεδο είναι εξαιρετική, αλλά μπορεί να γίνει ακόμη καλύτερη, ειδικά εάν παίκτες όπως ο Χουάντσο αρχίσουν και εκτελούν με ποσοστά που αντιπροσωπεύουν την ποιότητά τους.
Όσον αφορά την επίθεση στο transition, πρέπει να παραδεχθώ ότι ο Παναθηναϊκός χωλαίνει. Η transition επίθεση του Παναθηναϊκού είναι μία από τις χειρότερες στην Ευρωλίγκα. Οι αιτίες είναι πολλαπλές. Πρώτον, ο Παναθηναϊκός δεν εξασφαλίζει εύκολα το αμυντικό ριμπάουντ ακόμη και έπειτα από υποδειγματικές άμυνες. Δεύτερον, τα λάθη που κάνει στην προσπάθειά του να «τρέξει», στοιχείο ίσως λογικό για μια νέα ομάδα, η οποία έχει δεχθεί πλήγμα τραυματισμών και δεν έχει παίξει ουσιαστικά ποτέ «μαζί». Τρίτον, η ομάδα μέχρι πρότινος δεν κατάφερνε να μετατρέψει τα κλεψίματα σε άμεσους πόντους. Αυτό δείχνει να αλλάζει με τον Παναθηναϊκό να τρέχει το γήπεδο έπειτα από κλέψιμο ίσως όχι συντεταγμένα ως ομάδα, αλλά ως μονάδες. Η transition επίθεση του Παναθηναϊκού έχει αρκετά περιθώρια βελτίωσης.
Άμυνα
Οι αμυντικές τακτικές που χρησιμοποιεί ο Εργκίν Αταμάν σε συνδυασμό με τα φυσικά προσόντα των παικτών, ιδιαίτερα το wingspan, και το IQ έχουν μετατρέψει τον Παναθηναϊκό σε μία από τις κορυφαίες ομάδες στο κομμάτι της άμυνας μισού γηπέδου. Οι παίκτες εφαρμόζουν σε αρκετά καλό βαθμό το help and recover που ζητά ο κόουτς στο pick and roll, έχουν δημιουργήσει καλούς κώδικες επικοινωνίας στις αμυντικές περιστροφές και ταυτόχρονα μπορούν να «σβήσουν» ενδεχόμενα mismatch που προκύπτουν. Η άμυνα στο σετ παιχνίδι μπορεί να γίνει ακόμη καλύτερη με την επιστροφή του Παπαπέτρου και την ενσωμάτωση του Χουάντσο, δημιουργώντας κυριολεκτικά «ένα πυκνό δάσος από χέρια, με παίκτες έτοιμους να οδηγήσουν σε λάθη τον αντίπαλο».
Αυτό που πληγώνει την ομάδα είναι το transition. Εκτός από την επίθεση ο Παναθηναϊκός έχει πρόβλημα και στην transition άμυνα. Σε πολλά εκτός έδρας παιχνίδια, ιδιαίτερα σε αυτά που ηττήθηκε π.χ. Φενέρ, Παρτιζάν, Μπασκόνια δε μπόρεσε να ελέγξει την transition επίθεση του αντιπάλου του δεχόμενος πολλά ελεύθερα σουτ στα πρώτα δευτερόλεπτα των επιθέσεών τους. Εδώ χρειάζεται δουλειά μιας και οι παίκτες για να αμυνθούν υπάρχουν.
Ατομικά
Υπάρχουν αρκετοί παίκτες που κάνουν limit up τη φετινή σεζόν. Μήτογλου, Γκραντ, Γκριγκόνις, Ναν (εντάξει, το περιμέναμε), ακόμη και ο Λεσόρτ φαίνεται ότι θα
κλείσει τη σεζόν σε καλύτερο επίπεδο από πέρυσι. Δε θα επικεντρωθώ σε αυτούς, ούτε στην ηγετική παρουσία του Σλούκα που κάνει σχεδόν όλους τους συμπαίκτες του καλύτερους, κατευθύνοντάς τους στο παρκέ ακόμη και όταν δεν έχει τη μπάλα. Θα εστιάσω στους Χουάντσο, Βιλντόζα, Παπαπέτρου, Μπαλτσερόφσκι, Καλαϊτζάκη, Αντετοκούνμπο και στους δύο που βρίσκονται πιο πίσω στο rotation, τους Μωραΐτη και Μαντζούκα. Η ομάδα έχει την ατυχία να χτυπηθεί από τραυματισμούς με τους 4 πρώτους να λείπουν για σημαντικό διάστημα. Ο Αταμάν έδωσε ευκαιρία σε όλους με κάποιους να ανταποκρίνονται (Αντετοκούνμπο, Καλαϊτζάκης και Μωραΐτης) και κάποιους να μην τα καταφέρνουν (Ματζούκας και Μπαλτσερόφσκι στην αρχή της σεζόν). Ο Αντετοκούνμπο καταφέρνει να κερδίζει σταδιακά χρόνο με την ενέργεια και το rim protection που προσφέρει, ενώ ο Καλαϊτζάκης με την πίεση πάνω στη μπάλα και τη σωστή αντίληψη στην άμυνα. Ο Μωραΐτης έχει ανταποκριθεί θετικά όσες φορές έπαιξε, κυρίως στο ελληνικό πρωτάθλημα, οργανώνοντας σωστά την επίθεση της ομάδας. Από την άλλη, ο Μαντζούκας αν και ξεκίνησε εξαιρετικά προσφέροντας με το σουτ και το ριμπάουντ του έχει πάει πίσω στο rotation τόσο λόγω της επιστροφής του Χουάντσο όσο και λόγω της δικής του αδυναμίας να εξελίξει το παιχνίδι του και να προσθέσει και άλλα στοιχεία (παιχνίδι μακριά από τη μπάλα, παιχνίδι με τη μπάλα στα χέρια). Ο Μπαλτσερόφσκι είναι παίκτης με σπάνια χαρακτηριστικά. Εξαιρετική τεχνική, καλό touch, σωστή αντίληψη, παιχνίδι στο low post, αλλά αδυναμία στην pick and roll άμυνα και κυρίως στο ριμπάουντ, στοιχεία που τον πήγαν πίσω στο rotation πριν τον τραυματισμό του.
Θα ήθελα να σταθώ σε δύο σημαντικές μεταγραφές που για διάφορους λόγους δεν έχουν φτάσει στο πικ της απόδοσής τους. Ο Βιλντόσα και ο Χουάντσο. Ο Αργεντίνος όσο έπαιξε ήταν ασταθής στην επίθεση, προσπαθώντας να βρει το ρόλο του σε μία guard-based επίθεση, αλλά συνεπέστατος στην άμυνα. Δυστυχώς, στο σημείο που ανέβαινε και ενσωματωνόταν στην ομάδα τραυματίστηκε. Πιστεύω αρκετά στον Αργεντίνο και θεωρώ ότι ο Αταμάν είναι ο κατάλληλος προπονητής για να εξελίξει το παιχνίδι του και να τον απογειώσει. Ο Χουάντσο, έπειτα από 7 χρόνια στο ΝΒΑ, επέστρεψε στην Ευρώπη και προσπαθεί να βρει τους ρυθμούς του και να αλλάξει ξανά ρόλο, αυτή τη φορά από ρολίστα σε σταρ, διαδικασία επίπονη και μακροχρόνια. Η παρουσία του βέβαια μόνο αρνητική δεν είναι με τον Ισπανό να είναι ένας από τους καλύτερους αμυντικούς της ομάδας με εκπληκτικές τοποθετήσεις και απίστευτη αντίληψη και διάβασμα της αντίπαλης επίθεσης. Αυτά τα χαρακτηριστικά του σε συνδυασμό να παίξει σε άμυνα αλλαγών τον καθιστούν απαραίτητο για την άμυνα της ομάδας. Τα σουτ θα μπουν μόλις βρει ρυθμό, ειδικά αν αναλογιστούμε και τον τραυματισμό του.
Rotation και … μεταγραφή
Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για το rotation του Εργκίν Αταμάν. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν αποτελεί το ιδανικό rotation. Όμως θα πρέπει να συνυπολογίσουμε μία σειρά από παραμέτρους όπως: την ανάγκη της ομάδας να πάρει άμεσα αποτελέσματα, τις απαιτήσεις που υπάρχουν, τους πολλούς τραυματισμούς και το χαμηλού επιπέδου πρωτάθλημα. Θα είμαι ευθύς: ο Αταμάν χρησιμοποιεί το “strengthened by core group”, ουσιαστικά βασίζεται στα μέλη της ομάδας που μπορούν να του δώσουν άμεσα αποτελέσματα, κερδίζοντας χρόνο μέσω των θετικών αποτελεσμάτων για την ίδια την ομάδα, αλλά και για τους παίκτες που δεν έχουν ακόμη προσαρμοστεί έτσι ώστε να μην τους εκθέσει. Μία τακτική high risk, αν προκύψει μακροχρόνιος τραυματισμός του πυρήνα της ομάδας, αλλά και high reward, ειδικά όταν προσαρμοστούν όλοι οι παίκτες.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται όμως και για το εάν η ομάδα χρειάζεται μεταγραφή. Είμαι πεπεισμένος ότι ο Μπαλτσερόφσκι και ο Αντετοκούνμπο με την κατάλληλη δουλειά θα μπορέσουν να προσφέρουν στην ομάδα αυτά που ζητάει ο Αταμάν. Ο Κώστας αρχίζει και κερδίζει χρόνο, με τα αθλητικά του προσόντα και την ενέργειά του να αλλάζουν πολλές φορές τη ροή ενός αγώνα. Όμως ο Πολωνός χρειάζεται πολλές εργατοώρες για να φτάσει στο επίπεδο που προμηνύουν τα προσόντα του. Ο Παναθηναϊκός ωστόσο είναι μία ομάδα που χτίστηκε για να κερδίσει τώρα και ο πρωταθλητισμός δε συγχωρεί ούτε λάθη ούτε παραλείψεις. Η άποψή μου λοιπόν είναι πώς εάν ο Παναθηναϊκός θέλει να εξαντλήσει τα περιθώριά του για φέτος και δε θέλει να μείνει με το “what if” πρέπει να κινηθεί για την απόκτηση ενός ψηλού, ο οποίος δε θα είναι απαραίτητα center, αλλά θα μπορούσε να είναι και ένα αθλητικό 4/5άρι με καλό σουτ, ειδικά μετά την αγωνιστική άνοδο του Αντετοκούνμπο στα τελευταία παιχνίδια.
Συμπεράσματα
Εν κατακλείδι, ο Παναθηναϊκός είναι στη σωστή κατεύθυνση. Η δουλειά του Αταμάν τόσο στο αγωνιστικό όσο και στο πνευματικό κομμάτι έχει βοηθήσει την ομάδα να βρίσκεται ψηλά στη βαθμολογία χωρίς καν να φτάσει στο 100% της απόδοσής της. Τα περιθώρια βελτίωσης σε transition άμυνα και επίθεση, όπως και στο αμυντικό ριμπάουντ, είναι σημαντικά και η ενσωμάτωση δύο παικτών, Χουάντσο και Παπαπέτρου, με αξιοσημείωτη ικανότητα σε αυτούς τους τομείς θα βοηθήσει αρκετά. Αν σε αυτά συνυπολογίσουμε την επιστροφή του Βιλντόσα, την ενεργοποίηση του Καλαϊτζάκη σε συγκεκριμένους ρόλους και μία ενδεχόμενη μεταγραφή ψηλού η δυναμική της ομάδας θα ανέβει σε «επικίνδυνα» επίπεδα.